Chropowatość powierzchni jest zbiorem bardzo drobnych wzniesień i zagłębień (mikronierówności) występujących na tej powierzchni. Chropowatość powierzchni jest ściśle związana ze sposobem wytwarzania przedmiotów a w szczególności zależy od rodzaju obróbki powierzchni przedmiotów. Najczęściej do określenia chropowatości powierzchni ma zastosowanie parametr Ra, to jest średnie artymetyczne odchylenie profilu chropowatości od linii średniej.
y(x) – profil chropowatości, l – odcinek elementarny.W przybliżeniu otrzymujemy:
Yi – odchylenie i-tego punktu profilu, n – liczba punktów podziału odcinka elementarnego.
Parametr chropowatości. | Wartości liczbowe w µm | |||||||||
średnie arytmetyczne odchylenie profilu od linii średniej Ra | 0.008 0.080 0.80 8.0 80 |
0.010 0.100 1.00 10.0 100 |
0.012 0.125 1.25 12.5 125 |
0.015 0.160 1.60 16.0 160 |
0.020 0.200 2.00 20.0 200 |
0.025 0.250 2.50 25.0 250 |
0.032 0.320 3.20 32.0 320 |
0.040 0.400 4.00 40.0 400 |
0.050 0.500 5.00 50.0 - |
0.063 0.630 6.30 63.0 - |
Oznaczanie chropowatości powierzchni przedmiotów na rysunkach
Rodzaj obróbki | Wartości liczbowe chropowatości Ra w µm | ||||||||||||
80 | 40 | 20 | 10 | 5 | 2,5 | 1,25 | 0,63 | 0,32 | 0,16 | 0,08 | 0,04 | ||
Cięcie | Nożycami | ||||||||||||
Piłą | |||||||||||||
Toczenie oraz | Zgrubne | ||||||||||||
wytaczanie | Dokładne | ||||||||||||
B. dokładne | |||||||||||||
Wiercenie | fi < 15mm | ||||||||||||
fi > 15mm | |||||||||||||
Struganie | Zgrubne | ||||||||||||
Dokładne | |||||||||||||
B. dokładne | |||||||||||||
Frezowanie | Zgrubne | ||||||||||||
cylindryczne | Dokładne | ||||||||||||
Frezowanie | Zgrubne | ||||||||||||
czołowe | Dokładne | ||||||||||||
B. dokładne | |||||||||||||
Szybkościowe | |||||||||||||
Rozwiercanie | Zgrubne | ||||||||||||
Dokładne | |||||||||||||
B. dokładne | |||||||||||||
Szlifowanie | Zgrubne | ||||||||||||
wałków i | Dokładne | ||||||||||||
płaszczyzn | B. dokładne | ||||||||||||
Wewnętrzne | |||||||||||||
Obróbka | Piłowanie | ||||||||||||
Gwintowanie | Narzynka | ||||||||||||
Gwintowanie | Zgrubne | ||||||||||||
nożem | Dokładne | ||||||||||||
Czyszczenie | Płótno ścierne | ||||||||||||
Polerowanie | Dokładne | ||||||||||||
B. dokładne | |||||||||||||
Docieranie | Dokładne | ||||||||||||
B. dokładne | |||||||||||||
80 | 40 | 20 | 10 | 5 | 2,5 | 1,25 | 0,63 | 0,32 | 0,16 | 0,08 | 0,04 | ||
Rodzaj obróbki | Wartości liczbowe chropowatości Ra w µm |
Tabela B – Osiągalne chropowatości części metalowych w zależności od rodzaju obróbki bezwiórowej:
Rodzaj obróbki | Wartości liczbowe chropowatości Ra w µm | ||||||||||||
80 | 40 | 20 | 10 | 5 | 2,5 | 1,25 | 0,63 | 0,32 | 0,16 | 0,08 | 0,04 | ||
Odlewanie | Zwykłe | ||||||||||||
z piasku | Dokładne | ||||||||||||
Odlewanie | Zwykłe | ||||||||||||
w kokilach | Dokładne | ||||||||||||
Odlewy | Zwykłe | ||||||||||||
wtryskowe | Dokładne | ||||||||||||
Kucie | Zgrubne | ||||||||||||
Zwykłe | |||||||||||||
Dokładne | |||||||||||||
Prasowanie | Zgrubne | ||||||||||||
Zwykłe | |||||||||||||
Dokładne | |||||||||||||
Natryskiwanie | Zgrubne | ||||||||||||
Zwykłe | |||||||||||||
Dokładne | |||||||||||||
Polerowanie | Zgrubne | ||||||||||||
bezwiórowe | Zwykłe | ||||||||||||
80 | 40 | 20 | 10 | 5 | 2,5 | 1,25 | 0,63 | 0,32 | 0,16 | 0,08 | 0,04 | ||
Rodzaj obróbki | Wartości liczbowe chropowatości Ra w µm |